ترجمه متنی برگرفته شده از بخش آلمانی وبسایت dw.de.  ترجمه در انتهای همین صفحه میباشد. میتوانید فایل PDF که پاراگراف به پاراگراف ترجمه شده است را نیز در انتها بخرید و به این وبلاگ کمکی کرده باشید. با سپاس.

Denken Sie darüber nach, eine Fremdsprache zu lernen oder ihr Kind sogar zweisprachig aufzuziehen? Wir sagen Ihnen, warum das eine brillante Idee ist. Denn mehrere Sprachen zu sprechen hat viele Vorteile.

Jemanden wie Katharina kennenzulernen, kann einen wirklich neidisch machen. Sie ist erst elf Jahre alt, aber spricht drei Sprachen fließend: Spanisch, Deutsch und Englisch. Trotzdem musste Katharina niemals Vokabeln und Grammatikregeln pauken, denn sie hat alle drei Sprachen als Kind gelernt.

Für Katharina sind drei Muttersprachen gar nichts Besonderes: “Es ist das normalste von der Welt”, sagt sie und lacht etwas verlegen. Für sie sei es im Gegensatz eher komisch, dass andere Kinder sich ausschließlich auf Deutsch mit ihren Eltern unterhalten. “Ich denke immer: Da fehlt doch irgendwas.”

Drei Sprachen anstelle von zwei

Katharinas Vater Wolfgang ist Deutscher, ihre Mutter Marisa wurde in Kolumbien geboren. Die Familie lebt in Köln.
Auch Marisa ist zweisprachig aufgewachsen, mit Englisch und Spanisch. Als Katharina zur Welt kam, war es für Marisa – eine gelernte Linguistin – klar, dass auch Katharina mit zwei Sprachen aufwachsen sollte. “Ich dachte, das sei wie ein Geschenk für sie.”

Marisa sprach Spanisch mit ihrer Tochter, Wolfgang Deutsch – also die typische “ein Elternteil – eine Sprache”-Herangehensweise, wie Linguisten sie nennen.
Dann aber kam alles anders. Zwar ist Marisas Deutsch heutzutage hervorragend, aber das war es noch nicht, als Katharina geboren wurde. Daher sprachen Marisa und Wolfgang immer Englisch miteinander. Beim gemeinsamen Familienfrühstück und anderen Gelegenheiten zu dritt übersetzte das Paar alles Wichtige für Katharina ins Deutsche oder Spanische.

“Eines Tages, als Katharina drei Jahre alt war, waren wir im Supermarkt”, erinnert sich Marisa. Plötzlich habe die Kleine angefangen, Englisch zu sprechen. “Sie hat auf Dinge gezeigt und gesagt: “Banana, apple – look, Mummy, a pear!” Marisa und Wolfgang waren verblüfft: Wie sich herausstellte, hatte Katharina auch die englische Sprache schon aufgeschnappt. “Seitdem ist unsere Familiensprache – also wenn wir alle drei zusammen sind – Englisch.” Und Katharina bekam noch eine Muttersprache hinzu.

Flexiblere Gehirne

Marisa und Wolfgang haben Katharina in der Tat ein ganz besonderes Geschenk gemacht, indem sie sie mehrsprachig aufzogen. Mehrsprachige Kinder können nicht nur mit mehr Menschen auf der Welt kommunizieren: Forscher sagen, sie haben auch flexiblere Gehirne als einsprachige Kinder des gleichen Alters.
Mehrsprachige Kinder können sich früher in ihre Mitmenschen hineinversetzen und verstehen, dass andere Menschen andere Wünsche, Meinungen und Wahrnehmungen haben als sie selbst. Wissenschaftler nennen diese Eigenschaft “theory of mind”.

In einer Studie an der Universität Chicago wurden Kinder von einem Erwachsenen gebeten, ihm das “kleine Auto” zu reichen. Die Kinder sahen drei Autos – klein, mittel und groß -, aber konnten auch beobachten, dass der Erwachsene in seiner Position das kleine Auto überhaupt nicht sehen konnte. Zweisprachige Kinder verstanden, dass der Erwachsene daher das mittlere Auto meinen musste, und reichten es ihm – sehr viel öfter als einsprachige Kinder das taten.

Ans Umschalten gewöhnt

Mehrsprachige Kinder können zudem besser zwischen verschiedenen Aufgaben wechseln, sagt Linguistin Claudia Maria Riehl von der Ludwig-Maximilians-Universität in München. In einer Studie im kanadischen Toronto sollten Kinder blaue Quadrate und rote Kreise sortieren – erst nach Farbe, später nach Form. “Mehrsprachige Kinder konnten viel besser die frühere Aufgabe ausschalten und sich voll auf die nächste konzentrieren”, sagt Claudia Maria Riehl. “Die Erklärung dafür ist, dass mehrsprachige Kinder immer, wenn sie eine Sprache sprechen, die andere unterdrücken müssen.”

Mehrsprachige Kinder erwerben nebenbei auch multikulturelle Kompetenz. Katharina beispielsweise sei besonders geschickt darin, Konflikte mit Freunden zu lösen, erzählt ihre Mutter Marisa. “Sie ist auch sehr offen gegenüber Menschen anderer Kulturen”, sagt sie. “Sie sieht das Nichtverstehen einer Sprache nicht als Hindernis an, um miteinander zu kommunizieren.”

Schutz im hohen Alter

Mehrere Sprachen zu lernen, verändert das Gehirn zum Besseren. Die Kinder entwickeln mehr graue Gehirnmasse in den Gehirnarealen, welche die Aufmerksamkeit steuern – das sind der Nucleus caudatus und das anteriore Cingulum. Das gilt übrigens nicht nur für Kinder, die mit mehreren Muttersprachen aufwachsen. Denn Forscher sehen das Konzept der Zweisprachigkeit heutzutage viel breiter als früher, sagt Krista Byers-Heinlein, Psychologin an der Concordia University im kanadischen Montreal: “Zweisprachigkeit umfasst alle möglichen Arten von Menschen, die zwei verschiedene Sprachen sprechen – egal auf welchem Niveau und in welchen Situationen sie diese Sprachen beherrschen und sprechen.”
Jeder, der mehrere Sprachen spricht, hat einen kognitiven Vorteil, sagt Riehl: “Das Gehirn muss ständig entscheiden, mit wem man welche Sprache spricht, es muss zwischen den Sprachen wechseln und dabei die anderen unterdrücken. Das fordert das Gehirn ständig.”

Forscher haben sogar entdeckt, dass Menschen, die mehrere Sprachen sprechen, im Alter im Durchschnitt als einsprachige Menschen – einfach deswegen, weil sie mehr graue Gehirnmasse in den Bereichen des Gehirns haben, die im Alter zuerst abgebaut werden.

“Can you hand me the Brot?”

Manchmal, wenn sie Englisch spricht, kann Katharina sich nicht daran erinnern, wie ein bestimmtes Wort auf Englisch heißt. Ihr fällt möglicherweise nur das spanische oder das deutsche Wort dafür ein – und benutzt dann das in einem ansonsten englischen Satz. Ein solches Vermischen der Sprachen ist aber ganz normal für jemanden, der mehrsprachig aufwächst, sagt Byers-Heinlein: “Es ist eine ganz clevere Strategie, um zu kommunizieren, und keinesfalls ein Zeichen für Verwirrung.”
Aber Eltern müssen wissen: Mehrsprachigkeit funktioniert nicht bei allen Kindern. Eine Studie in Belgien hat gezeigt, dass ein Viertel aller zweisprachig aufwachsenden Kinder am Ende doch nur eine Sprache sprechen – das war die Sprache, in der sie sich in der Schule mit ihren Freunden unterhielten. Die vielgepriesene “ein Elternteil – eine Sprache”-Herangehensweise war laut Studie übrigens gar nicht so besonders erfolgreich, um ein Kind zweisprachig aufzuziehen. Besser war es, wenn beide Elternteile zum Beispiel Französisch sprachen und ein Elternteil zusätzlich die Schulsprache Niederländisch.

Katharina hatte auch mit drei Sprachen keine Probleme. Das Sprachenlernen liegt ihr einfach. Bald wird sie in der Schule auch noch Französisch lernen – das wird dann ihre erste richtige Fremdsprache. Mit Sicherheit wird sie nicht neidisch auf ihre Klassenkameraden sein, wenn sie erst mal erlebt hat, wie anstrengend es ist, Vokabeln zu pauken.

زبانهای بیشتر، ذهن آماده‌تر

به این فکر میکنید که یک زبان خارجی یاد بگیرید و یا فرزند خود را دو زبانه بزرگ کنید؟ ما به شما میگوییم چرا این ایده عالیست. زیرا که صحبت به چندین زبان فواید بیشماری دارد.

آشنایی با کسی مانند کاترینا می‌تواند حسودی را در هرکسی برانگیزد. او فقط هشت سال دارد اما به سه زبان مسلط است: اسپانیایی، آلمانی و انگلیسی. با وجود این هرگز مجبور به حفظ کردن کلمات و قوانین گرامر نبوده است، زیرا که او تمام این زبانها را در کودکی یادگرفته است.

برای کاترینا سه زبان مادری چیز ویژه ای نیست. او میخندد و با خجالت میگوید : “این عادی ترین چیز در جهان است.” برای او مسخره است که کودکان دیگر با والدین خود فقط به زبان آلمانی صحبت میکنند: “همیشه فکر میکنم که مشکلی در این باره وجود دارد .”

سه زبان به جای دو زبان

پدر کاترینا، ولفگانگ یک آلمانیست و مادرش ماریسا در کلمبیا به دنیا آمده است. آن‌ها در کلن زندگی میکنند.
ماریسا هم دو زبانه بزرگ شده است، انگلیسی و اسپانیایی. وقتی کاترینا به دنیا آمد، برای ماریسا (که دانش آموخته رشته زبانشناسی است) واضح بود که کاترینا هم باید با دو زبان بزرگ شود: “فکر میکردم این یک نعمت است برای او.”

ماریا با دخترش اسپانیایی صحبت میکند و ولفگانگ آلمانی. روش خاص «هرکدام از والدین یک زبان» آنجور که زبانشناسان میگویند.
اما بعدها چیزهای جدیدی پیش آمد. الان حتی آلمانی ماریا نیز عالیست، اما زمانی که کاترینا به دنیا آمد چنین نبود. به همین دلیل ماریا و ولفگانگ همیشه بایکدیگر انگلیسی صحبت میکردند. در صبحانه خوردن های خانوادگی و فرصتهای دیگری که هر سه با هم بودند، این ذوج جوان تمام مطالب مهم را برای کاترینا به آلمانی یا اسپانیایی ترجمه میکردند.
”یک روز در سوپر مارکت بودیم، کاترینا سه ساله بود. ناگهان شروع کرد به انگلیسی صحبت کردن. به ما لوازم را نشان میداد و میگفت: بنانا(موز)، اپل(سیب)… نگاه کن مامان پیر(گلابی) !” ماریا و ولفگانگ از این اتفاق حیرت زده میشوند. شواهد نشان میداد که کاترینا انگلیسی را هم فرا گرفته است. “از آن زمان، زبان خانوادگی ما وقتی که هر سه باهم هستیم انگلیسی است.” و کاترینا یک زبان مادری دیگر هم به دست آورد.

اذهان انعطاف پذیر

ماریا و ولفگانگ در این راه یک هدیه بزرگ به کاترینا دادند و او را چندزبانه بزرگ کردند. کودکان چند زبانه نه تنها میتوانند با انسانهای زیادی در سراسر دنیا ارتباط برقرار کنند بلکه به گفته محققان آن‌ها ذهن‌های انعطاف پذیری نسبت به کودکان تک زبانه هم سن خودشان دارند.
کودکان چندزبانه میتوانند افکار هم‌نوعان خود را درک کنند و بفهمند که انسان‌های دیگر آرزو ها، نظر ها و برداشتهای دیگری نسبت به آن‌ها دارند. محققان این قابلیت را «نظریه ذهن» میخوانند.

در تحقیقی در دانشگاه شیکاگو از کودکان خواسته شد که اتومبیل اسباب‌بازی کوچک را به فرد بزرگسالی بدهند. کودکان میتوانستند سه اتومبیل را ببینند (کوچک، متوسط و بزرگ) و همچنین می توانستند ببینند که فرد بزرگسال در جایی قرار گرفته که به هیچ وجه قادر به دیدن اتومبیل کوچک نیست. کودکان چند زبانه درمیافتند که فرد بزرگسال منظورش اتومبیل متوسط است و آن را به او میرساندند. این اتفاق درباره کودکان چند زبانه نسبت به کودکان تک زبانه بیشتر روی میداد.

عادت کردن به تغییر

به گفته زبانشناس کلودیا ماریا ریهل از دانشگاه لودویش ماکسیمیلیانز در مونیخ، کودکان چند زبانه بهتر میتوانند بین وظایف گوناگون جا به جا شوند. در تحقیقی در دانشگاه کانادایی تورنتو، کودکان میبایست چهارگوشه های آبی و دایره های قرمز را دسته بندی میکردند، ابتدا بر اساس رنگ و سپس بر اساس شکل. به گفته کلودیا: “کودکان چند زبانه بسیار بهتر میتوانستند وظیفه اول را به انجام برسانند و تمرکز خودشان را به صورت کامل بر روی وظیفه بعدی بگذارند.” توضیح این امر: کودکان چند زبانه وقتی به یک زبان صحبت میکنند باید زبان دیگر را (در ذهنشان) کاملاً به کنار بگذارند.

علاوه بر این کودکان چند زبانه مهارتهای چند فرهنگی را نیز یادمیگیرند. ماریسا مادر کاترینا میگوید دخترش به عنوان مثال استعداد خوبی در زمینه حل مناقشات با دوستانش دارد: “او همچنین در برابر انسانهایی با فرهنگهای دیگر بسیار بی پرده(باصداقت) است. او نفهمیدن یک زبان را مانعی برای ارتباط برقرار کردن نمی داند.”

ایمنی در سنین بالا

چندین زبان یادگرفتن باعث ایجاد تغییرات خوب در مغز میشود. سلولهای خاکستری بیشتری در مغز کودکان ساخته می‌شود که باعث افزایش دقت در آن‌ها میشود. (قسمتهایی از مغز با نامهای علمی Nucleus caudatus و anteriore Cingulum )
این فقط مخصوص کودکانی نیست که با چندین زبان مادری بزرگ میشوند. به گفته کریستیا بیرس هاینلاین، روانشناس در دانشگاه کونکوردیا مونترال کانادا، دانشمندان امروزه مفهموم دو زبانه را بسیار گسترده‌تر از قبل میبینند: “دوزبانگی، انواع انسان‌هایی را که به دو زبان مختلف صحبت میکنند در بر میگیرد بدون توجه به اینکه در چه سطحی و در چه موقعیتی این زبانها را به کار میگیرند و صحبت میکنند.”
به گفته ریهل هر کسی که به چندین زبان صحبت میکند یک برتری دانشی دارد:” مغز باید داعم تصمیم بگیرد که با چه زبانی صحبت کند و میباید بین زبانها جا به جا شود و زبانهای دیگر را به طور کامل به کنار بگذارد. این کاریست که به طور داعم از مغز خواسته میشود.”
دانشمندان حتی کشف کرده‌اند که انسانهای چند زبانه در هنگام پیری به طور متوسط در مقایسه با انسانهای تک زبانه، از قبل سلولهای خاکستری بیشتری را در قسمتهایی از مغز خود دارند که تازه در آن سنین باید ساخته شوند.

«میتوانی برد را به من بدهی؟»

بعضی وقتها که کاترینا به انگلیسی صحبت میکند نمیتواند به یاد بیاورد که یک کلمه در انگلیسی چه نامیده میشود. او فقط معادل انگلیسی و یا آلمانی آن را به یاد می‌آورد و آن را در یک جمله کاملاً انگلیسی استفاده میکند.
به گفته بیرس هاینلاین این ترکیب زبانی برای هر کسی که چند زبانه بزرگ شده عادیست:” این یک تدبیر کاملاً هوشمندانه است برای ارتباط برقرار کردن و به هیچ عنوان نشانه ای از سردرگمی نیست.”
اما والدین باید بدانند: چندزبانگی برای همه کودکان هم کارایی ندارد. یک تحقیق در بلژیک نشان داده است که یک چهارم کودکانی که دو زبانه بزرگ شده‌اند در نهایت فقط به یک زبان صحبت میکنند و آن زبانیست که آن‌ها در مدرسه با همکلاسی های خود صحبت میکرده اند.
به استناد این تحقیق، روش ستایش شده «هر کدام از والدین یک زبان» برای دوزبانه بزرگ کردن یک کودک چندان کارآمد نبوده. بهتر این بوده که به عنوان مثال هر دو فرانسوی صحبت کنند و یکی از والدین زبانی که در مدرسه، کودک با آن سر و کار دارد، مثلاً هلندی.
کاترینا با سه زبان هیچ مشکلی ندارد. یادگیری زبان برای او ساده است. او به زودی در مدرسه فرانسوی یاد خواهد گرفت و این اولین زبان خارجی او خواهد بود. او مطمئنا هنگامی که می بیند چقدر یادگیری لغات خسته کننده است به همکلاسیهای خود حسودی نخواهد کرد.

برای خرید فایل PDF این متن که به صورت پاراگراف به پاراگراف ترجمه شده و کمک به وبلاگ از کلید زیر استفاده کنید:
(قیمت: رایگان)

قیمت این جزوه دوهزار تومان بود ولی به علت مشکلات مالیاتی که ایجاد کرده اند تصمیم گرفتم رایگانش کنم. چون فروشی از وبلاگ نداشتم و مشکلات مالیاتی هزینه های خیلی بیشتری داشت. پس اگر این جزوه به دردتون خورد، یا برام از اپلیکیشن طاقچه یک کتاب هدیه بخرید، یا هرچی دوست دارید کارت به کارت کنید، یا یک کتابی که توی خونه دارید و دیگه نمیخونید را برام ارسال کنید (هزینه ارسال هم خودم میدم، البته اگه کتابش را خوشم بیاد). برای ارتباط با من از طریق ایمیل rezade2004@gmail.com اقدام کنید.

دانلود رایگان

بازدیدها: 304